دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی

تعداد بازدید:۱۲۲۴۸
دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی

دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی (۱۳۱۳-تاکنون) دکتری فلسفه و حکمت اسلامی و عضو هیئت‌علمی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران. مؤسس، عضو هیئت‌امنا و مدیر بخش فلسفه اسلامی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، عضو عالی علمی مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی، عضو هیئت‌داوران نشریه فلسفه متعالی و از اساتید مدرسه‌عالی و دانشگاه شهید مطهری (ره) است.

عمده شهرت این اندیشمند و فیلسوف معاصر، به خاطر احیاگری فلسفه اشراق و بازخوانی حکمت ایران باستان است. همچنین او را به‌عنوان «فیلسوف گفتگو» می‌شناسند.

این استاد بنام فلسفه، میزان سنجش و درک هر چیزی را عقل می‌داند، او را می‌توان فیلسوفی «عقل‌گرا» دانست که به اشراق معتقد است و درعین‌حال فیلسوفی است متأله و اهل حکمت متعالیه و آشنا به‌تمامی جوانب عرفان. با نگاهی به آثار دکتر دینانی می‌توان دریافت بیشتر دغدغه خاطر استاد، روی مسائل هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی فلسفه است و با استناد به اقوال حکمای اسلامی تا آنجا که توانسته، نشان داده است که هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی در نظر حکمای اسلامی چیست.

دکتر دینانی، در کنار تدریس، تفحص و تحقیق در حوزه فلسفه، آثار ماندگاری را نیز از خود به‌جای گذاشته است، از آن جمله می‌توان به آثاری چون کتاب «وحدت هستی و هستیِ واحد»، این کتاب متن پایان‌نامه دکتر دینانی است که در سال ۱۳۴۷ در مقطع فوق‌لیسانس تهیه‌شده و در آبان ۱۳۹۷ رونمایی شد. ویژگی مهمی در این کتاب هست و آن گفتگوی نویسنده با متن و فیلسوف است. استاد دینانی متن را آن‌گونه طراحی می‌کند که گویا آن فیلسوف زنده است و با او بحث می‌کند.

کتاب دیگری گه از ایشان به یادگار مانده «کتاب دفتر عقل و آیت عشق» (۳ جلد) است. محتوی و پیام این کتاب این است که بین دو عنصر اساسی وجود انسان یعنی عقل و ادراک از یک‌سو و عشق و عاطفه از سوی دیگر چه ارتباطات و مناسباتی است. نگارنده در این کتاب، عشق را فرآیند درک ژرف عقلی و خواست براثر شناخت عمیق می‌داند و معتقد است تعارضی بین این دو نیست و هیچ‌کدام آن‌یکی را نفی نمی‌کند، بلکه عشق حقیقی را از مسیر عقل میسر می‌داند.

«قواعد کلی فلسفی در فلسفه اسلامی» (سه جلد)، «ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام» (سه جلد)، «وجود رابط و مستقل در فلسفه اسلامی»: هرکس می‌خواهد فلسفه اسلامی را بفهمد باید این کتاب را بخواند. «شعاع اندیشه و شهود در فلسفه سهروردی»، «اسماء و صفات حق»، «نیایش فیلسوف»، «فیلسوفان یهودی و یک مسئله بزرگ»، «فلسفه و ساحت سخن»، «معمای زمان و حدوث جهان»، «باور به یک اندیشه» از دیگر آثار دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی است.

دینانی در سمینارها و همایش‌های متعدد داخلی و خارجی شرکت داشته و مقالات و آثار فراوانی در حوزه فلسفه و دین‌پژوهی به رشته تحریر درآورده. وی سه بار جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران (دفتر عقل و آیت عشق، درخشش ابن‌رشد در حکمت مشاء، فلسفه و ساحت سخن) را دریافت نموده است.

انتخاب به‌عنوان چهره ماندگار عرصه فلسفه در نخستین همایش چهره‌های ماندگار در سال ۱۳۸۰ از افتخارات دیگر این بزرگوار به شمار می‌آید.